Ambities

De Vereniging Hogescholen een beleidsagenda ‘Professionals voor morgen’ gepubliceerd. Daarin staat de maatschappelijke rol van het hbo centraal. De Vereniging van Universiteiten betitelt zich op haar site en haar visiestuk ‘Kennis voor de toekomst’ als ‘drijvende kracht van maatschappelijke vooruitgang’, met bijvoorbeeld een actieve bijdrage aan de Sustainable Development Goals.

Dat leidt tot een perspectief waarbij meer aan de orde is dan het opleiden van wetenschappers of professionals voor een werkveld. Het vraagt bijvoorbeeld om het opleiden van wetenschappers en professionals die een rol kunnen spelen bij brede maatschappelijke vragen. En het leidt tot een actieve rol voor een hogeschool en universiteit ten aanzien van vraagstukken in een regio.

De hogescholen en universiteiten zijn de afgelopen jaren zeker al actief geweest in deze richting. Toch zien we ook dat die initiatieven maar op beperkte schaal deel uitmaken van de reguliere structuur van opleidingen. En we beluisteren de moeite om dat structureel te maken.

Evengoed is de ambitie om dit perspectief te realiseren bij velen aanwezig. Dat hangt mede samen met de toenemende aandacht voor de maatschappelijke waarde die instellingen -zoals een hogeschool- creëren. Die aandacht is er bij medewerkers en zeker ook bij de huidige generatie studenten.

Actualiteit

De Vereniging Hogescholen geeft aan dat dit zowel consequenties heeft voor de opleiding van studenten als voor de hogescholen zelf.
“Voor ons ligt de focus op de voorbereiding van onze studenten op hun toekomstige loopbaan en de bijdrage die zij daarmee leveren aan het oplossen van grote maatschappelijke vraagstukken.”
“Als hogescholen zullen we ons moeten omvormen tot krachtige netwerkorganisaties die van buiten naar binnen werken en focussen op maatschappelijke ontwikkelingen en de ontwikkeling van de arbeidsmarkt.”

Transities

Op verzoek van de Vereniging Hogescholen heeft Berenschot een meta-analyse gemaakt van de actueel noodzakelijke maatschappelijke transities.

De behoefte aan transities is nu zeer dringend.
De tijd is nu ook rijp voor dergelijke initiatieven. Steeds meer branches zoeken meer en beter opgeleid personeel. De bereidheid om in coalities te participeren is nu dus groter dan ooit. We zien drie trends die dat ondersteunen.

• De kritiek op organisatieniveau dat bedrijven en instellingen weinig aandacht meer hebben voor hun maatschappelijk rol. We zien de kritiek op bijvoorbeeld de financiële sector, maar ook de moeite die instellingen - die zich aangesproken voelen - hebben om naar meer dan de kpi’s binnen de eigen muren te kijken en juist te sturen op maatschappelijke waarde.
• Het inzicht op bestuurlijk niveau dat we niet alle maatschappelijke problemen meer opgelost krijgen door naar de overheid te wijzen. Voor een kansrijke aanpak lijkt het noodzakelijk dat ook andere ‘spelers’ zich aansluiten, om tot ‘Vitale Coalities’ te komen.
• Op persoonlijk niveau zijn in toenemende mate mensen op zoek zijn naar de waarde waaraan zij zich willen verbinden, de persoonlijke zingeving. In samenhang met de tweede trend zien we bedrijven en instellingen ruimte bieden voor de dialoog over de verbinding van persoonlijke waarden en de waarde(n) waar de organisatie zich op richt.

Aanpak

De noodzakelijke transitie, om de focus op maatschappelijke waarde structureel te maken, in elke fase van de studie, is aanzienlijk: een organisatie ontwikkelt zich niet in één stap van een ‘klassieke’ naar een waardegestuurde organisatie.De Transitiewetenschappen laten echter zien dat dit via een aantrekkelijke route kan verlopen: gemotiveerde docenten experimenteren in deze richting, wat succesvol is blijft behouden.Uiteindelijk, als er voldoende gerealiseerd is, kan de transitie worden uitgevoerd. De vraag is dan in hoeverre een onderwijsinstelling dat zelfstandig teweeg kan brengen. Ook hier zijn ‘coalities’ nodig om het gewenste effect te bereiken.
Maar de opbrengst is aanzienlijk: het leidt tot waardevol onderwijs en onderzoek, waar je als medewerkers en student ‘zin’ in hebt.

Zie het artikel over de bijdrage van Hoger Onderwijs aan transities:Het plein van de oplossingen (Th&ma)

>> Maak een start met een inspiratiesessie of met onze Masterclass De Waardevolle Hogeschool.

>> Zie ons artikel over Waardevol Hoger Onderwijs.
>> Voor meer informatie: zie de whitepaper over Waardevol Hoger Onderwijs.
>> Zie hier een aanzet om Maatschappelijke Waarde een 'bijzonder kenmerk' te maken bij de accreditatie.
>> Meer over de betekenis hiervan voor de medewerkers kunt u vinden onder het thema Professionaliteit en Organisatie.
>> Een platform voor dialoog over toepassing in het hbo kunt u vinden door lid te worden van de LinkedIn groep De Waardevolle Hogeschool

Voor bedrijven en instellingen

Voor bedrijven en instellingen die geïnteresseerd zijn in een beweging naar maatschappelijke waarde is de samenwerking met hoger onderwijs zeer zinvol. 

Breder perspectief

>> Een breder perspectief op Maatschappelijke Waarde en Transities vindt u op www.maatschappelijkewaarde.nl

Ervaring

EXPHO verzorgt al enkele jaren inspiratiesessies voor zowel onderwijsinstellingen als voor bedrijven en instellingen, op congressen en op verzoek ook op locatie bij de instellingen.